„Najważniejszą funkcją życiową organizmu jest funkcjonowanie oddechu. Poprzez oddech ciało i układ nerwowy otrzymują tlen i tchnienie, czyli uniwersalną siłę życiową. Niezrównoważony oddech zakłóca schemat snu, nierówne długości cykli oddechowych zakłócają mechanizm czaszkowo-krzyżowy i nerwy. Mają bardzo negatywny wpływ na umysł i ciało.”
Dr Robert Fullford D.O.
Oddech jest fundamentalną funkcją trzymającą nas przy życiu. To jedna z niewielu czynności, która wpisana jest w nasze istnienie już od samego początku – która przychodzi nam naturalnie i intuicyjnie. Wdech i wydech jest automatyczny, a przeciętny człowiek oddycha 21 000 razy dziennie.
Przez nos czy przez usta?
Najbardziej prawidłowym oddychaniem jest oddychanie przez nos. Podczas oddychania przez nos dochodzi do filtracji, czyli podgrzewania i nawilżania powietrza (spełniana jest wówczas funkcja ochronna), produkcji tlenku azotu – większość (60%) tlenku azotu jest wytwarzana przez błony śluzowe zatok przynosowych (funkcja ochronna górnych dróg oddechowych).
Wytworzenie tlenku azotu pozwala chronić przed infekcjami górne drogi oddechowe. Podczas oddychania przez usta tą ochronę przejmują migdały i migdałki, dochodzi do nadmiernego działania tarczycy, zmienia się poziom natlenienia i prowadzi to do zmiany metabolizmu. Dodatkowo oddychanie przez nos może poprawić przenoszenie doświadczenia do pamięci długotrwałej, wpływać na percepcję i funkcje poznawcze człowieka i co ciekawe, oddychanie przez nos może zapewnić o 10% więcej tlenu niż oddychanie przez usta.
Co się dzieje podczas oddychania przez usta?
Oddychanie przez usta nie tylko wpływa na wspomniany układ odpornościowy, ale również zmienia funkcję połykania. Przy normalnej czynności połykania język styka się z podniebieniem. Oddychanie przez usta powoduje, że język podczas przełykania przesuwa się do przodu zamiast w górę, a żuchwa porusza się do tyłu zamiast pozostawać w bezruchu. Nieprawidłowe wzorce oddechowe wpływają również na ułożenie głowy, szyi, obręczy barkowej i szczęki, a tym samym na resztę ciała.
W przypadku dzieci oddychających przez usta zauważa się, że rozwijają one wypukły profil twarzy. Żuchwa, zamiast rosnąć do przodu, rośnie do tyłu i do dołu, prowadząc do zagłębionej struktury twarzy. To zniekształcenie wzrostu twarzy jest często obserwowane u dzieci z przewlekłym oddychaniem przez nos. Typowy wzrost twarzy osoby oddychającej przez usta zawiera słabe kości policzkowe, cofnięty podbródek, wypukły profil twarzy, spłaszczoną część twarzy, nadmierny wzrost wertykalny twarzy.
Kiedy usta są otwarte do oddychania, napięte mięśnie policzkowe przykładają zewnętrzną siłę do szczęki i żuchwy, z czasem zwężając łuki zębowe. Ponadto język powinien spoczywać w górnej części jamy ustnej na podniebieniu, a opada przy oddychaniu przez usta. Z powodu braku ciśnienia bocznego górny łuk zwęża się, a środkowa część twarzy nie jest popychana do przodu. Niejednokrotnie mamy okazję zobaczyć dziecko, które śpi z otwartą buzią i równocześnie oddycha przez usta, często też taki sposób oddychania związany jest z chrapaniem lub bezdechem sennym. Takie dzieci mają zwiększoną aktywność we współczulnym układzie nerwowym, słabą reakcję na stres oraz brak równowagi w gazach krwi.
Poważne konsekwencje oddychania ustami – bezdech senny, problemy z układem krążenia !
Poza tym u wielu osób z powodu oddychania przez usta w dzieciństwie, zwężenia szczęki i dolnej pozycji języka pojawia się w kolejnych latach problem częściowej blokady dróg oddechowych.
To powoduje chrapanie i bezdechy senne, które są groźne dla zdrowia i życia. Powodują one bowiem ryzyko chorób układu krążenia, zawałów serca oraz udarów mózgu. Poza tym podczas bezdechu sennego występuje szereg wahań w ciśnieniu krwi, wynikających ze zmian napędu oddechowego, który może niekorzystnie wpływać na czynność serca. To sprzyja niedokrwieniu i zaburzeniom rytmu serca. Osoba z problemem drożności dróg oddechowych podczas snu będzie więc niedotleniona. W codziennym funkcjonowaniu wpływa to również na pogorszenie jej jakości życia, ponieważ nie wysypia się, jest więc zmęczona i rozdrażniona, mniej skoncentrowana.
Bezdech senny – co to dokładnie jest i czy jest groźny dla zdrowia i życia
Bezdech senny jest chorobą, z której nie każda osoba zdaje sobie sprawę. Jednocześnie, przy dużym zaawansowaniu choroby w organizmie człowieka, dochodzi do wielu zmian, które w skutkach potrafią doprowadzić nawet do śmierci chorego. Niestety, choroba sama w sobie atakuje w sposób prawie niezauważalny, dlatego też wielu pacjentów po pomoc do lekarza niestety zgłasza się nawet po kilku latach od pierwszego pojawienia się choroby.
Bezdech senny to choroba spowodowana powtarzającymi się wielokrotnie w czasie snu epizodami zatrzymania oddychania (bezdechów) lub jego znacznego spłycenia (hipowentylacji).
Bezdechy powtarzają się od kilkunastu do kilkudziesięciu razy w ciągu każdej godziny snu, powodując liczne szkodliwe następstwa, m.in. zmęczenie, problemy z koncentracją i nadciśnienie tętnicze. Przyczyną choroby jest zamykanie się światła dróg oddechowych, co zatrzymuje przepływ powietrza, powodując przejściowe niedotlenienie.
Aby przerwa w oddychaniu w czasie snu została uznana za epizod bezdechu, musi trwać dłużej niż 10 sekund. Warto pamiętać, że bezdechy w czasie snu występują u większości zdrowych osób (najczęściej zdarzają się kilku–kilkunastosekundowe bezdechy w czasie zasypiania).
Bezdech senny jest chorobą nie do końca zbadaną przez medycynę i stosunkowo mało osób jest z tego powodu objętych opieką medyczną. Nie każdy zdaje sobie z tego sprawę, ale bezdech senny jest bardzo niebezpieczną chorobą, która może doprowadzić nawet w niektórych przypadkach do śmierci we śnie.
Objawy bezdechu sennego
Bezdech senny może pojawiać się nawet kilkaset razy w ciągu jednej nocy i może trwać po kilkanaście lub kilkadziesiąt sekund. Jest to bardzo niebezpieczne, bo przy dłuższym zatrzymaniu dopływu powietrza może dojść do niedotlenienia. Podczas bezdechu dochodzi do zwiększenia dwutlenku węgla we krwi, a osoba chora zaczyna się dusić. Objawy bezdechu można zauważyć zarówno w dzień, jak i w nocy, tylko trzeba na nie zwrócić uwagę. W nocy u osoby chorej mogą występować chwilowe zaniki dopływu powietrza, bardzo duża potliwość ciała, potrzeba częstego korzystania z toalety, jak i samoczynne wybudzenia, a później problemy z ponownym uśnięciem. Głośnie, nierównomierne chrapanie to podstawowy objaw. Po porannym przebudzeniu mogą występować ból głowy i zwiększona suchość w ustach. W ciągu dnia częstym objawem u osób z bezdechem są problemy z koncentracją, jak i to, że mimo snu dana osoba jest cały czas zmęczona. Nie u każdej osoby będą występowały wszystkie te objawy. Trzeba jednak pamiętać, że już samo zauważenie nierównomiernego chrapania, jak i występowanie pojedynczych epizodów przerw w oddychaniu w czasie snu (bezdechu) jest powodem, aby zgłosić się do lekarza, który zdiagnozuje bezdech senny.
Objawy nocne:
- chrapanie,
- bezdechy (obserwowane przez osoby z otoczenia chorego),
- nykturia, czyli konieczność wyjścia do toalety,
- zwiększona potliwość,
- częste przebudzenia,
- przebudzenia z uczuciem dławienia,
- duszność,
- suchość w jamie ustnej,
- kołatania serca,
- objawy refluksu żołądkowo-przełykowego,
- trudności z zaśnięciem, bezsenność.
Objawy dzienne:
- senność dzienna,
- poranne zmęczenie,
- poranne bóle głowy,,
- zaburzenia pamięci i koncentracji,
- upośledzenie libido i impotencja,
- zaburzenia psycho-emocjonalne, np. depresja.
Jak sobie pomóc ?
Bardzo dużą rolę przy leczeniu – nie tylko bezdechu sennego – ma prawidłowa i szybka diagnostyka.
W Centrum Stomatologii Sypień dysponujemy nowoczesnym sprzętem, co umożliwia przeprowadzenie, w krótkim czasie, bardzo dokładnych badań. To ogromna zaleta, zwłaszcza jeśli dolegliwości pacjenta są wyjątkowo uciążliwe i utrudniają normalne funkcjonowanie. Pierwszym krokiem do zdiagnozowania podłoża problemu powinna być wizyta u specjalisty. Lekarz po przeprowadzeniu wywiadu i dokładnym badaniu dobierze najlepszą metodę leczenia lub skieruje Pacjenta na dodatkowe testy i do odpowiednich specjalistów.
Zmiana pozycji snu
Jeżeli masz tendencję do spania na plecach, warto przestawić się na zasypianie na boku. Pozycja na wznak wzmaga chrapanie, ponieważ gdy język opada do tyłu, usta otwierają się i następuje zwężenie kanału nosogardła oraz cieśni gardła.
Z tego względu powinno się rozważyć zakup takiego materaca, który pozwoli na wygodny sen również na boku. . Istotna jest również poduszka, która pomaga zniwelować problem chrapania jak i uporczywe bóle szyi, czy karku.
Zrezygnuj z używek
Osobom palącym poleca się ograniczenie, a najlepiej rzucenia palenia, ze względu na to, że nikotyna wpływa na zaleganie śliny w krtani, tchawicy i powoduje obrzęk śluzówki, co w efekcie przyczynia się do utrudnień w prawidłowym oddychaniu. Nie powinno się także przez dwie godziny przed snem pić alkoholu, który zwiotcza mięśnie gardła i języka. Ta samo działają również tabletki uspokajające oraz nasenne – zrezygnuj z nich, jeśli borykasz się z bezdechem sennym
Zrzuć zbędne kilogramy
To właśnie otyłość jest głównym powodem chrapania podczas snu. Tkanka tłuszczowa nie tylko odkłada się na brzuchu czy udach, ale też w okolicy szyi. Podczas snu napiera ona na drogi oddechowe, przez co zmniejsza się drożność i powietrze musi przedostawać się przez gardło pod znacznie większym ciśnieniem. Warto mieć na uwadze, że strata już kilku nadprogramowych kilogramów może wpłynąć na znaczną poprawę.
PODSTAWOWA DIAGNOSTYKA ZABURZEŃ ODDYCHANIA I BEZDECHU SENNEGO – ROLA STOMATOLOGA
Oddychanie przez usta może mieć wiele różnych przyczyn. Pierwszym krokiem w wyeliminowaniu tej nieprawidłowej funkcji jest odpowiednia diagnoza. Istotną rolę w zapobieganiu, wczesnych badaniach kontrolnych oraz leczeniu pacjentów z zaburzeniami oddychania pełni stomatolog. Szczegółowe, kompleksowe badanie stomatologiczne i funkcjonalne oraz indywidualnie dostosowany plan leczenia są niezbędne w celu wdrożenia odpowiedniego leczenia. Dopiero na podstawie ustalenia właściwej przyczyny nieprawidłowego oddychania, można wdrożyć odpowiednie postępowanie. Lekarz nakierowuje wówczas rodzica na prawidłową ścieżkę terapeutyczną.
Terapia odpowiednimi ćwiczeniami jest w stanie rozwiązać problem nawykowego oddychania buzią. Ćwiczenia muszą być wykonywane codziennie, a dziecko i rodzice bardzo świadomi problemu.
Natomiast podstawową diagnostyką bezdechu sennego jest tzw. PULSOKSYMETRIA NOCNA
W trakcie badania podmiotowego i przedmiotowego przez lekarza stomatologa można uzyskać już wiele cennych informacji nasuwających podejrzenie występowania bezdechu sennego. Lekarze dentyści powinni udzielać pacjentom właściwych informacji pozwalających im zrozumieć proces badań, możliwych metod leczenia oraz rolę świadczeniodawców w tym zakresie.
Przesiewowym badaniem w kierunku bezdechu sennego jest m.in PULSOKSYMETRIA NOCNA. Czułość całonocnej pulsoksymetrii może wynosić nawet 98%, ale w tym przypadku bardzo ważna jest prawidłowa interpretacja uzyskanych danych,
W Centrum Implantologii i Stomatologii Estetycznej Sypień po przeprowadzeniu wywiadu i wstępnego badania, jako badanie przesiewowe stosujemy Pulsoksymetr Wysokiej Rozdzielczości. W tym celu na noc wypożyczamy pacjentom urządzenie pozwalające wstępnie zdiagnozować problem bezdechu sennego. Po wykonaniu tego badania wykonujemy dokładna analizę i interpretacje wyników.
Cena badania, analizy i interpretacji wyników wynosi 250 zł. W momencie wypożyczenia urządzenia pobierana jest kaucja zwrotna w wysokości 1600 zł.
